Interview met Jan Wachtmeester, directeur Stad & Natuur Almere

Stad & Natuur Almere loopt als een als rode, of beter gezegd ‘groene’ draad door de carrière van Jan Wachtmeester. Begin jaren ’90 kwam hij als wethouder Milieu al in aanraking met de diverse locaties, later was hij  als bestuurslid betrokken bij Stad & Natuur vervolgens als adviseur en sinds november 2012 is hij de nieuwe directeur. Ook in zijn vrije tijd was hij regelmatig met zijn gezin op een van de locaties te vinden. Jan heeft de ontwikkeling van zowel de organisatie als van de locaties dus vanuit diverse perspectieven kunnen volgen en heeft daarnaast in zijn functie als manager bij woningcorporatie De Alliantie ervaren, hoe belangrijk verbinding met de natuurlijke omgeving is voor de leefbaarheid in een wijk, buurt of stad. Hij heeft dan ook duidelijk voor ogen welke functie de stichting heeft in een stad als Almere:“Wij brengen de natuur dichter bij de mensen en de mensen dichter bij de natuur.”

Uniek en gevarieerd
“De plekken die we hebben in Almere om de natuur te beleven zijn uniek. De ontwikkeling van Stadslandgoed De Kemphaan is, doordat het geen onderdeel was van een beleid, op een organische manier verlopen. Hoe bijzonder De Kemphaan is, blijkt wel uit het feit dat het als enige nieuwe landgoed is opgenomen in het boek ‘De Buitenplaats en het Nederlandse Landschap’, geschreven door Marina Laméris. Het Vroege Vogelbos daarentegen heeft, als gevolg van een langjarig beleid, een hele andere ontwikkeling doorgemaakt. De verschillende locaties van Stad & Natuur zijn heel gevarieerd, elk met een eigen karakter, functies en mogelijkheden. Onze doelstelling is op al deze plekken recreatie, educatie en participatie in een goede samenhang aan te bieden.”

Voor iedereen bereikbaar
“Door in elk stadsdeel aanwezig te zijn met een locatie, willen we voor iedere inwoner van Almere makkelijk bereikbaar en aantrekkelijk zijn. Dat betekent dat we in Almere Poort een nieuwe locatie willen gaan ontwikkelen. In Almere Buiten zijn we al bezig met het realiseren van De Buitenplaats met Warmoezerij in de Meridiaan. Belangrijk hierbij is dat zo’n nieuwe plek in harmonie met het bestaande Almeerse landschap wordt ontwikkeld, maar er tegelijkertijd iets aan toevoegt. We willen richting de verschillende doelgroepen vaker communiceren over onze locaties, zorgen dat iedereen weet welke mooie plekken dichtbij zijn om naar toe te gaan en wat je daar kunt doen, zien en beleven.”

Flexibeler en breder aanbod
“We weten dat het voor scholen vaak lastig is om naar een van onze locaties te komen voor een activiteit, daarom willen wij ons aanbod flexibeler maken en minder locatieafhankelijk. We willen de natuur in de school, of in ieder geval in de nabijheid van de school brengen. Naast onze materiaal- en leskisten doen we dat bijvoorbeeld met CSI Almere en met het bieden van de mogelijkheid een imker uit te nodigen in de klas. Ook zijn we een programma aan het ontwikkelen gekoppeld aan de Floriade die in 2022 in Almere plaatsvindt. Dit maken we in de vorm van een ‘reizende voorstelling’.”

Daarnaast kijken we naar mogelijkheden om ons aanbod te verbreden, dat wil zeggen dat we het beschikbaar willen maken voor verschillende doelgroepen. Zo is een tentoonstelling op De Kemphaan bijvoorbeeld overdag te bezoeken door scholen, na schooltijd door de naschoolse opvang en in het weekend door het publiek.”

Coproductie
“Een van onze belangrijkste ambities is het verdiepen van de samenwerking met het onderwijs, zowel het basis als het voortgezet onderwijs. We willen in coproductie met scholen manieren vinden om natuureducatie te integreren in het curriculum, aan te laten sluiten bij reguliere vakken als rekenen en taal, en aan te bieden als onderdeel van een doorgaande leerlijn. Op basis van de jaarplanning van een school en afhankelijk van de vraag, kunnen we op maat voor elke bouw activiteiten ontwikkelen, passend bij de gebruikte lesmethoden en de thema’s waaraan wordt gewerkt.”

Buitenlokalen
“Een succesvol voorbeeld van zo’n coproductie is het gebruik van de stadsakker in het Den Uylpark door scholengemeenschap Echnaton. Zij hebben het onderwijs helemaal anders georganiseerd: de leerlingen hebben 3 dagen per week gewoon les op school en zijn 2 dagen in het ‘buitenlokaal’ (de stadsakker). Naast de vaardigheden die opgedaan worden op het gebied van natuur, land- en tuinbouw en voeding, kunnen basisvaardigheden als rekenen en taal prima geoefend worden tijdens deze buitenlessen, bijvoorbeeld bij het lezen en uitvoeren van een recept. Deze formule blijkt in de praktijk heel goed te werken. Ook bij De Buitenplaats komen schooltuinen die als ‘buitenlokaal’ gebruikt gaan worden. Participatie is hierbij het sleutelwoord: leren door te doen! Het lijkt misschien lastig om onderwijs op deze manier vorm te geven, maar het is gewoon een kwestie van anders organiseren en Stad & Natuur wil hierbij graag de bondgenoot zijn.”

Verbinding
“In mijn rol als directeur zoek ik naar verbinding met allerlei partijen: scholen, kinderopvang,  zorg- en welzijnsorganisaties, horeca, aanbieders van kunst & cultuur, etc. om samen te werken aan de ontwikkeling van onze (nieuwe) locaties en om, heel vraaggericht, nieuw aanbod vorm te geven. Vanuit het streven voor alle inwoners van Almere hoogwaardige natuurbeleving te kunnen bieden in de directe omgeving, door de stad en de natuur met elkaar te verbinden.”